Polno prenosive bolesti su vrlo čest problem u savremenom društvu, i predstavljaju značajan zdravstveni rizik za muškarce i žene. Ove bolesti se prenose seksualnim kontaktom, a neke od njih mogu biti izuzetno opasne i izazvati ozbiljne zdravstvene probleme, uključujući infertilitet, rak i druge komplikacije.
U ovom blog tekstu, istražićemo različite vrste polno prenosivih bolesti, uključujući simptome, dijagnozu, liječenje i prevenciju. Takođe ćemo analizirati kako ove bolesti utiču na muškarce i žene, i kako se one mogu prenositi putem seksualnog kontakta, ali i drugih načina.
Cilj ovog teksta je da podstakne svijest o važnosti prevencije i ranog otkrivanja polno prenosivih bolesti, te da pomogne ljudima da razumiju kako se ove bolesti mogu izbjeći i kako se pravilno liječiti ako se pojave. U nastavku ćemo detaljnije istražiti najčešće polno prenosive bolesti, kao i načine njihovog prepoznavanja i liječenja.
Koje sve polno prenosive bolesti postoje?
Postoji mnogo različitih polno prenosivih bolesti koje se mogu preneti sa jedne osobe na drugu tokom seksualnog kontakta. Neki od najčešćih tipova PPB sa kojima se možemo susresti su:
- Gonoreja (ili triper) – uzrokovana bakterijom Neisseria gonorrhoeae, koja može izazvati infekciju uretre, grlića materice, rektuma ili grla. Gonoreja je bakterijska infekcija koja se najčešće prenosi putem vaginalnog, analnog ili oralnog seksa. Simptomi uključuju bol i peckanje prilikom mokrenja, bol u abdomenu, krvarenje između menstruacija kod žena, i gnojni iscedak iz penisa kod muškaraca. Ako se ne leči, gonoreja može dovesti do ozbiljnih komplikacija kao što su infekcije mokraćnih puteva, upala karličnih organa, i sterilitet.
- Hlamidija – uzrokovana bakterijom Chlamydia trachomatis, koja može izazvati infekciju uretre, grlića materice, rektuma ili grla. Hlamidija je još jedna bakterijska infekcija koja se prenosi putem vaginalnog, analnog ili oralnog seksa. Mnogi ljudi sa hlamidijom nemaju simptome, ali neki mogu iskusiti bol i peckanje prilikom mokrenja, bol u abdomenu, i iscedak iz vagine ili penisa. Ako se ne leči, hlamidija može dovesti do ozbiljnih komplikacija kao što su upale jajovoda, neplodnost kod žena, i infekcije prostate kod muškaraca.
- Sifilis – uzrokovana bakterijom Treponema pallidum, koja može izazvati čireve na koži ili sluzokoži, osip, groznicu ili oštećenje unutrašnjih organa ako se ne leči na vreme. Sifilis je bakterijska infekcija koja se prenosi putem seksualnog kontakta ili direktnog kontakta sa inficiranom osobom. Simptomi sifilisa mogu varirati, ali obično počinju kao bezbolni čirevi na genitalijama, anusu ili ustima. Ako se ne leči, sifilis može dovesti do ozbiljnih komplikacija kao što su oštećenje mozga i srca.
- Herpes – uzrokovana virusom herpes simpleksa, koja može izazvati bolne plikove na koži ili sluzokoži genitalija ili usta. Herpes je virusna infekcija koja se prenosi putem kontakta sa herpes virusom. Simptomi uključuju bolne plikove na genitalijama, anusu ili ustima koji se mogu javiti sa periodičnim recidivima. Herpes nema trajno lečenje, ali lekovi mogu pomoći u ublažavanju simptoma.
- HPV (humani papiloma virus) – HPV je virus koji se prenosi putem seksualnog kontakta i uzrokuje genitalne bradavice i povećava rizik od raka grlića materice, anusa, penisa, vulve ili vagine. Mnogi ljudi sa HPV-om nemaju simptome i nisu svesni da su inficirani. Zbog toga je važno redovno ići na kontrole kod ginekologa/urologa, kako bi se na vreme otkrilo prisustvo ovog virusa. Više o ovom virusu možete pročitati u našem blog tekstu – HPV virus i tinejdžeri
- Ureaplazma – Ureaplazma je bakterija koja se nalazi u urogenitalnom traktu kod muškaraca i žena. Ova bakterija može uzrokovati infekciju, posebno u slučajevima kada se njena prisutnost poveća u velikom broju. Infekcije ureaplazmom najčešće su asimptomatske, ali u nekim slučajevima mogu dovesti do ozbiljnih problema. Kod muškaraca, infekcija ureaplazmom može dovesti do upale prostate, što može izazvati bolove u karlici i probleme sa ejakulacijom. Takođe može uzrokovati upalu uretre, što izaziva bolno mokrenje i iscedak iz penisa. Ureaplazma takođe može uzrokovati epididimitis, upalu tkiva koja okružuju testise, što može dovesti do bolova u testisima i povećanja njihove veličine. Kod žena, infekcija ureaplazmom može uzrokovati upalu cerviksa, što može dovesti do bolnog ili krvavog iscedka, bolnog mokrenja i bolova u karlici. Takođe može izazvati upalu jajnika i jajovoda, što može dovesti do neplodnosti. Infekcija ureaplazmom takođe može povećati rizik od prevremenog porođaja kod trudnica.
- Mikoplazma – Mikoplazma je mala bakterija koja može uzrokovati infekciju urogenitalnog trakta kod muškaraca i žena. Ova bakterija je slična ureaplazmi, ali se razlikuje u svom metaboličkom putu i mogućnosti da preživi izvan ljudskog tela. Kod muškaraca, infekcija mikoplazmom obično se manifestuje kao upala uretre, što izaziva bolno mokrenje i iscedak iz penisa. Kod žena, infekcija mikoplazmom može uzrokovati upalu cerviksa, što izaziva bolan i krvav iscedak, kao i bolove u karlici. Takođe može izazvati upalu jajnika i jajovoda, što može dovesti do neplodnosti. U retkim slučajevima, mikoplazma može uzrokovati infekciju materice, što može izazvati bolove u donjem delu stomaka, kao i groznicu.
Kao i kod ureaplazme, mikoplazma se može prenositi i bez seksualnog kontakta, pa je važno izbegavati deljenje peškira, posteljine i drugih predmeta sa zaraženom osobom. Takođe je važno voditi računa o higijeni tela kako bi se smanjio rizik od infekcije.
Najbolji način da se zaštitite od PPB je da praktikujete siguran seks. To podrazumeva korišćenje kondoma svaki put kada imate seksualni odnos, bez obzira na vrstu seksa (oralni, vaginalni ili analni). Važno je napomenuti da kondomi ne pružaju 100% zaštitu od svih vrsta PPB, ali su i dalje najbolja opcija za smanjenje rizika od infekcije.
Drugi način da se zaštitite od PPB je da redovno idete na ginekološke i urološke preglede. Ovi pregledi mogu otkriti PPB u ranim fazama i omogućiti vam da započnete lečenje pre nego što se bolest pogorša. Važno je da redovno pregledate svoje partnere i da se testirate na PPB pre početka seksualne aktivnosti.
Takođe je važno da razgovarate sa svojim partnerom o seksualnoj istoriji i da budete iskreni o svom sopstvenom riziku od infekcije. Ako sumnjate da ste zaraženi PPB, trebalo bi da se obratite svom lekaru i da zakažete pregled. Važno je da ne odlažete posetu lekaru, jer što pre započnete lečenje, manje su šanse za dugoročne posledice po vaše zdravlje.